مجاری قیاسمجاری قیاس ، موارد صلاحیت دار برای جریان یافتن قیاس در آن‌ها می‌باشد. و در اصول فقه کاربرد دارد. ۱ - تعریفمجاری قیاس، به موارد و موضوعاتی گفته می‌شود که قابلیت دارد قیاس در آن‌ها جریان پیدا کند؛ اجرای قیاس، یعنی می‌توان حکم شرعی آن‌ها را از طریق قیاس استنباط نمود. ۲ - از نظر اصولیون اهل سنتبیشتر اصولیون اهل سنت معتقدند قیاس در صورت وجود شرایط آن در تمامی موضوعات و ابواب فقهی جاری است، زیرا ادله حجیت قیاس اطلاق داشته و به حکم و مورد خاصی مقید نیست. اما « حنفیه » می‌گویند:قیاس در حدود ، کفارات ، رُخَص و مقدرات جاری نمی‌شود و در آن‌ها حجیت ندارد، به این دلیل که قیاس مفید ظن است و در ظن احتمال خطا وجود دارد، پس اثبات حدود به آن‌ها صحیح نیست، زیرا «الحدود تدفع بالشبهات». هم چنین در کفارات نیز چون دربردارنده عقوبت بوده و به حدود شباهت دارد، قیاس جاری نمی‌شود. [۱]
زهیرالمالکی، محمد ابوالنور، اصول الفقه، ج۴، ص۴۹.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۶۹۳، برگرفته از مقاله «مجاری قیاس». |